Infolnia+48 881 328 328

Czy pieszy zawsze ma pierwszeństwo na pasach?

Wielu kierowców i pieszych w Polsce nadal nie ma pewności, kto ma pierwszeństwo na przejściu dla pieszych. Panujące przekonania bywają sprzeczne z przepisami, co prowadzi do nieporozumień, a nawet niebezpiecznych sytuacji na drodze. W tym artykule wyjaśniamy krok po kroku, kiedy pieszy ma pierwszeństwo na pasach, a kiedy jednak powinien ustąpić kierowcy.

Co mówi prawo? Aktualne przepisy (2024/2025)

Zgodnie z Prawem o ruchu drogowym (art. 26 Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.), obowiązującym w Polsce:

„Kierujący pojazdem zbliżając się do przejścia dla pieszych, ma obowiązek zachować szczególną ostrożność oraz ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu lub wchodzącemu na nie.”

To oznacza, że:

  • pieszy nie musi być już fizycznie na pasach, aby mieć pierwszeństwo,
  • wystarczy, że wyraźnie zmierza w stronę przejścia (np. stoi przy krawężniku i czeka na możliwość wejścia),
  • kierowca ma obowiązek go przepuścić.

Zmiana ta obowiązuje od 1 czerwca 2021 r. i ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa pieszych.

Czy pieszy ma absolutne pierwszeństwo?

Nie. Choć przepisy jasno przyznają pieszym większe uprawnienia, nie oznacza to bezwarunkowego pierwszeństwa w każdej sytuacji.

Pieszy również ma obowiązki:

  • musi zachować szczególną ostrożność,
  • nie może wchodzić bezpośrednio przed nadjeżdżający pojazd, jeżeli kierowca nie ma możliwości zatrzymania się,
  • zakazane jest korzystanie z telefonu lub innych urządzeń elektronicznych podczas wchodzenia na pasy (np. pisanie SMS-a).

W skrócie: pieszy ma pierwszeństwo, ale nie może go egzekwować „na siłę”, ryzykując życiem.

Co musi zrobić kierowca?

  • Zbliżając się do pasów, kierowca powinien zmniejszyć prędkość i obserwować otoczenie.
  • Jeśli pieszy zbliża się do przejścia lub daje sygnał chęci wejścia – należy się zatrzymać.
  • Przed przejściami na drogach z kilkoma pasami kierowcy muszą również unikać wyprzedzania i omijania, gdy ktoś zatrzymał się przed pasami.

Wyjątki – kiedy pieszy nie ma pierwszeństwa?

Są sytuacje, w których pieszy nie ma pierwszeństwa, np.:

  • przechodzi w miejscu niedozwolonym (poza pasami),
  • przechodzi przez jezdnię z torowiskiem bez wyznaczonego przejścia,
  • wchodzi na przejście dla pieszych z czerwonym światłem (jeśli jest sygnalizacja),
  • wtargnie nagle na jezdnię, bez upewnienia się, że może to zrobić bezpiecznie.

W takich przypadkach to pieszy ponosi odpowiedzialność – zarówno prawnie, jak i w kontekście ewentualnego wypadku.

Dlaczego to ważne – praktyczne przykłady

  • Pieszy, który zatrzyma się przy krawężniku i patrzy na auta – powinien zostać przepuszczony.
  • Jeśli pieszy rozmawia przez telefon i nie zauważa nadjeżdżającego auta – może zostać ukarany mandatem.
  • Kierowca, który nie zatrzyma się mimo ewidentnych sygnałów wejścia pieszego na pasy – może otrzymać mandat 1500 zł i 15 punktów karnych.

Pasy bez sygnalizacji – kto ma większą odpowiedzialność?

Na przejściach bez sygnalizacji świetlnej, odpowiedzialność za bezpieczeństwo leży przede wszystkim po stronie kierowcy, który ma obowiązek przewidywania zachowania pieszych. Ale pieszy również musi być uważny – nie powinien liczyć wyłącznie na to, że samochód się zatrzyma.

Porada dla pieszych: Jak bezpiecznie przejść?

  1. Zatrzymaj się przed pasami i rozejrzyj w obie strony.
  2. Utrzymaj kontakt wzrokowy z kierowcą – upewnij się, że Cię widzi.
  3. Nie wchodź nagle – nawet jeśli masz pierwszeństwo.
  4. Unikaj telefonów i słuchawek – Twoja uwaga jest kluczowa.

Podsumowanie

Czy pieszy ma zawsze pierwszeństwo na pasach?

👉 Nie zawsze, ale w większości przypadków tak – pod warunkiem, że zachowuje się rozsądnie i zgodnie z przepisami.

Dla własnego bezpieczeństwa warto znać swoje prawa, ale jeszcze ważniejsze jest ich rozsądne stosowanie. Zarówno kierowcy, jak i piesi mają wspólny cel: bezpieczne dotarcie do celu.

Logo Tpay